توبه‎ سر دسته‎ راهزنان

یكی از علماء از كربلا و نجف برمی گشت ولی در راه برگشت در اطراف كرمانشاه و همدان گرفتار دزدان شده و هر چه او و رفقایش داشتند، همه را سارقین غارت نمودند.

آن عالم می گوید : « من كتابی داشتم كه سالها با زحمت و مشقّت زیادی آن را نوشته بودم و چون خیلی مورد علاقه ام بود در سفر و حضر با من همراه بود، اتفاقاً كتاب یاد شده نیز به سرقت رفت، به ناچار به یكی از سارقین گفتم من كتابی در میان اموالم داشتم كه شما آن را به غارت برده اید و اگر ممكن است آن را به من برگردانید زیرا بدرد شما نمی خورد

تعریف شیوه
شیوه در لغت به معنای راه، طریق، اسلوب می باشد. و در اصطلاح به روش و اسلوب خاصی که برای رسیدن به هدف مشخص تنظیم می شود گفته می شود.

تعریف دعوت
فرایندی که در طی آن دیگری به سمت بینش، گرایش یا رفتار مطلوب دعوت کننده فراخوان و جذب می شود.

ـ فرایند یک دعوت ثمر بخش
مراحلی که در یک دعوت باید طی شود:
مرحله یکم: عرضه:
در مرحله اول مخاطب باید پیام مرا ببیند و بشنود و الا چگونه انتظار داشته باشم که اجابت کند. پس باید با روش یا ابزاری پیام خود را به مخاطب برسانم.

نماز رابطه انسان با خداست و مايه صفاي روح و پاكي دل و پيدايش روح تقواو تربيت انسان و پرهيز از گناهان است. نماز مهمترين عبادات است كه طبق روايات اگر قبول درگاه خدا شود عبادات ديگر نيز قبول خواهد شد و اگرقبول نگردد اعمال ديگر نيز قبول نخواهد شد. و نيز بر طبق روايات، كسيكه نمازهاي پنجگانه را انجام مي دهد از گناهان پاك مي شود همان گونه كه اگرشبانه روز پنج مرتبه در نهر آبي شست و شو كند اثري از آلودگي در بدنش باقي نمي ماند. به همين دليل، در آيات قرآن مجيد و روايات اسلامي و وصاياو سفارشهاي پيغمبر اكرم(صلي الله عليه وآله) و ائمّه هدي(عليهم السلام)از مهمترين كارهايي كه رويات تأكيد شده همين نماز است و لذا ترك نماز از بزرگترين گناهان كبيره محسوب مي شود.

اكنون بدون اين در اين اسرار و حكمت ها خللى ايجاد شود، وقتى بنده به آستان حق رو مى كند و فرمان او را با نمازگذاردن اجابت مى نمايد مشمول عنايت هاى الهى و بركات و آثار نماز مى گردد. برخى آثار نماز به اين شرح است:

يك. نماز موجب احساس غرور و افتخار است چه افتخارى از اين بالاتر كه انسان با خالق خود سخن بگويد و او كلام انسان را بشنود و بپذيرد.

دو. نماز از آن جهت كه وسيله اتصال عبد به مولاست، موجب احساس قدرت بنده مى گردد. نماز گزاران حقيقى به وسيله نماز به اطمينان قلبى مى رسند و ترس از غير خدا را از دل بيرون مى كنند.

سه. نماز موجب احساس عزت است چون تمام عزت ها از آن خداست، از اين رو اتصال به عزيز مطلق به انسان عزت و سربلندى مى بخشد.

چهار. نماز بزرگترين عامل تربيت و اصلاح ظاهرى و باطنى است.

پنج. نماز سبب گشايش امور و خروج از دشوارى هاست «واستعينوا بالصبر والصلوه از صبر و نماز در برخورد با مشكلات كمك بگيريد»(۱)

با توجه به اين آثار است كه گفته شده نماز اعلان نياز به درگاه بى نياز است. انسانى كه سر تا پا كارش و صفاتش، خلقتش و بقااش وابسته به خداوند است براى اين كه موجوديتش به عنوان «عبد» در جهان خلقت به رسميت شناخته شود، لازم است ارتباط خود را با خالق هستى از راه عبادت برقرار و حفظ نمايد.

در واقع نماز پيش از آن كه اعلان نياز باشد، اظهار بندگى است و «عبد» اول «عبوديت» خود را ثابت مى كند بعد خواه ناخواه مشمول توجهات ربوبى مى شود.

تو بندگى چو گدايان به شرط مزد مكن            كه خواجه خود روش بنده پرورى داند

مضامين بالاى سوره حمد گوياى اين حقيقت است كه توحيد و يگانه پرستى، والاترين هدفى است كه براى انسان ترسيم شده است و يگانه راه رسيدن به اين هدف- به حقيقت- عبادت و بندگى است و نماز برترين تجلى و ظهور عبادت شمرده مى شود.

جایگاه نماز در ادیان غیر ابراهیمی 
از آنجائی كه خداوند سرشت انسان را خداپرست آفریده و خداشناسی و خداگرایی فطری است، لذا بشر در طول تاریخ همواره به دنبال پرستش و عبادت معبودی بوده است كه مظهر و نمود عینی آن عبادت در ادیان الهی در نماز تجلّی یافته است. امّا اگر بیشتر درباره این موضوع بخواهیم كنكاش كنیم درمی یابیم كه مسأله نیایش به ویژه نماز، مخصوص ادیان وحیانی نبوده بلكه در ادیان غیر وحیانی یا غیر الهی هم مطرح بوده كه در زیر به برخی از آنها اشاره می كنیم. 

نماز، در عبادات اسلامی، جایگاهی خاص دارد و پذیرش آن شرط پذیرش دیگر اعمال انسان است." 1 ". 
اگر انسان در کنکور عبودیت، از نماز که نماد و زبان پرستش است، نمره قبولی بگیرد، اوراق دیگر آزمون هایش بررسی می گردد؛ و اگر نمره نیاورد، اوراق آزمون های دیگرش بی هیچ ارزیابی دور افکنده می شود. 
نماز در همه ادیان دیده می شود؛ امّا نماز اسلام، از نظر کیفی و کمّی، برتراست. از نظر کمّی، افراط و تفریط ندارد تا مسلمانان بتوانند همزمان به زندگی وپرستش روی آورند. این عبادت، از نظر کیفی، از حرکاتی که نشان دهنده خضوع و خشوع است، در نهایت هماهنگی بهره می برد. وقتی نمازگزار به حریم قدسی نماز گام می نهد، ارکان آن را یکی پس از دیگری به ترتیب معیّن انجام می دهد. درست مانند خدمتگری که به حضور شخصیتی بزرگ راه می یابد، در پیشگاه با عظمتش می ایستد، هیبت و صلابتش را با تمام وجود احساس می کند و به ستایش وی لب می گشاید. چون به مقام قرب بار یابد، مراتب تعظیم و بزرگداشت او را با خم کردن پشت، آشکار سازد و چون قرب فزون تر احساس کند، از شدّت خشوع و کرنش، چهره بر خاک می ساید و وقتی رخصت جلوس یابد، در کمال ادب، دو زانو برابرش می نشیند. 

1- برآورده شدن خواسته ها:

حضرت عبدالعظیم حسنی از امام حسن عسكری(ع) روایت می كند كه فرمودند: "خداوند متعال با حضرت موسی تكلم كرد، حضرت موسی فرمود:خدای من. كسی كه نمازها را در وقتش به جای آورد چه پاداشی دارد؟ خداوند فرمود:حاجت و درخواستش را به او عطا می كنم و بهشتم را برایش مباح می گردانم."¹ حضرت حجةالاسلام والمسلمین هاشمی نژاد فرمودند: پیرمردی مسن، ماه مبارك رمضان به مسجد لاله زار می آمد. خیلی آدم موفقی بود، همیشه قبل از اذان داخل مسجد بود. به او گفتم: حاج آقا. شما خیلی موفقید، من هر روز كه به مسجد می آیم می بینم شما زودتر از ما آمده اید جا بگیرید، او گفت: نه آقا، من هرچه دارم از نماز اول وقت دارم و بعد گفت: من در نوجوانی به مشهد رفتم.

ماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین با تاکید بر اهمیت نماز جمعه این فریضه را سنگر مبارزه با جنگ نرم دانستند. حضرت آیت ا… سید مرتضی محمودی گلپایگانی امام جمعه و نماینده ولی فقیه در شهرستان ورامین در گفتگویی به مناسبت پنج مرداد سالروز اقامه نماز جمعه تهران با اشاره به فرمایشات امام راحل در مورد نماز جمعه آن را نمایش قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام دانسته و افزودند: نماز جمعه یک فریضه بزرگ الهی در کشور ما است.

بعد از هجرت پیامبر اسلام، حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله به شهر مدینه، مسجد نقش کلیدی در جامعه اسلامی پیدا کرد؛ به گونه ای که بعد از گذشت قرنها از ساخت اولین مسجد، این مکان مقدس اصلی ترین پایگاه اسلامی به شمار می رود.

در طول این قرنهای متمادی بر حسب نیازها و ضرورتهایی که در جهان اسلام پیش می آمد، همواره مساجد کارکردهای مختلفی پیدا کرده اند. در زمان جنگ به عنوان پایگاهی برای اعزام نیرو، گاهی مکان سوادآموزی و گاهی محل مداوای مجروحین جنگی بوده اند؛ اما در تمام این مدت، کارکرد عبادی به عنوان اصلی ترین کارکرد مسجد بوده است.

یکی از راه هایی که برای درمان این مشکل وجود دارد، تفکر و تأمل دربارۀ فایده های توجه و حضور قلب در نماز، و ضررهای ناشی از غفلت و بی توجهی در نماز است؛ چرا که اگر انسان باور کند انجام کاری برایش مفید است و ترک آن موجب ضررهای بزرگ و فراوانی برای وی خواهد شد، آنگاه به طور جدی در صدد انجام آن بر می آید و به آن اهتمام می ورزد. واقعیت این است که ما به فایده های اهتمام به نماز و ضررهای ناشی از عدم توجه به آن «باور» و «ایمان» نداریم.

چكيده

در جوامع بشري كمتر جامعه اي را مي توان يافت كه با دين سر و كار نداشته باشد. همه اديان بخصوص اديان آسماني مظاهري دارند كه بدان وسيله پيروان خود را به معبود نزديك مي كنند نماز نيز از مظاهر و اركان دين اسلام است هر نمازگزاري به تناسب سطح نماز خويش از تعاليم و‌ آثار و بركات آن برخوردار مي گردد.

اين مقاله با هدف آسيب شناسي بي توجهي به حقيقت نماز و ارائه ي راهكارها در جهت رفع آسيبها در اقامه نماز با استفاده از روش اسنادي تهيه شده است ابتدا به بررسي جايگاه نماز در و زندگي فردي و اجتماعي و تكامل انسان پرداخته شده است آنگاه آسيبهاي بي‌توجهي به نماز مانند عدم آشنايي با فلسفة نماز، احساس عقب ماندگي، تنبلي و تن پروري، سهل انگاري، غرق شدن در زندگي مادي، تربيت غلط خانوادگي، دوستان و محيط اجتماعي فاسد، برخوردهاي نامناسب برخي افراد مذهبي مطرح شده و سپس راهكارهايي مانند آشنايي با فلسفه نماز، دوري از پرخوري و پرخوابي و شهوتراني، اميدواري به رحمت خداوند،‌ اختصاص بهترين اوقات براي اقامه نماز، هماهنگي گفتار و عمل مربيان و والدين،‌قطع رابطه با دوستان ناباب، فعال شدن رسانه ها در جهت دادن اطلاعات و معرفي الگوهاي مناسب، كوشش مسئولان در جهت اصلاح جامعه،‌ بيان شده است. در نهايت نتيجه گيري بعمل آمده است.  به ادامه مطلب بروید

منظور از نداء براى نماز جمعه، همان أذان ظهر روز جمعه است. هنگامي كه صداي اذان نماز جمعه بلند مي‏شود، مومنان بايد كسب و كار را رها كرده، به سوي نماز كه مهمترين ياد خدا است بشتابند.

يكي ازفرائض ديني كه اسلام آن را واجب نموده و به شتاب در انجام آن تاكيد كرده، نماز جمعه است.

اين مسئله به قدري اهميت دارد كه يك سوره در قرآن به نام جمعه آمده است .

در حديثي از پيامبر(صلي الله عليه و آله) آمده: "ان اللَّه تعالى فرض عليكم الجمعة فمن تركها فى حياتى او بعد موتى استخفافا بها او جحودا لها فلا جمع اللَّه شمله، و لا بارك له فى امره، الا و لا صلاة له، الا و لا زكاة له، الا و لا حج له، الا و لا صوم له، الا و لا بر له حتى يتوب"( خداوند نماز جمعه را بر شما واجب كرده هر كس آن را در حيات من يا بعد از وفات من از روى استخفاف يا انكار ترك كند خداوند او را پريشان مى‏كند و به كار او بركت نمى‏دهد، بدانيد نماز او قبول نمى‏شود، بدانيد زكات او قبول نمى‏شود، بدانيد حج او قبول نمى‏شود، بدانيد اعمال نيك او قبول نخواهد شد تا از اين كار توبه كند.)

به ادامه مطلب بروید 

با سلام این وبلاگ برای اطلاع رسانی و آموزش درباره ی نماز ساخته شده است و

امیدوارم مطالب آن مورد استفاده شما قرار گیرد.
در ضمن با نظرات و انتقادات سازنده ی خود مارا در بهتر کردن این وبلاگ یاری کنید.(سجادقاسمی)

به جا آوردن نماز اول وقت این داماد در کنار ماشین عروس

مقدمه

مطالبی که در رابطه با فواید علمی نماز گفته می شود، فقط بعد کوچکی از ابعاد متعدد نماز است. پرداختن به فواید دنیوی نماز، نباید ما را از توجه به دریاهای نور و معنویت نماز غافل کند.

این مطالب فقط تاییدات علمی هستند و نباید حکایت ما مثل گروهی شود که نماز را نوعی ورزش سوئیسی تعبیر کردند و دلشان خوش بود که فلسفه نماز را می دانند.

حقیقت نماز در باطن و روح او نهفته است. ولی این باطن باید در یک ظاهر و قالبی که تعیین شده تحقق پیدا کند . وقتی ظاهر نماز با روح و باطن آن آمیخته شود تاثیر خود را می گذارد. به ادامه مطلب بروید

بطور کلی می توان شرایط یک نمازگزار واقعی را به دو بخش اصلی تقسیم کرد: یکی صفات و ویژگی های انسان نمازگزار در خارج از نماز و دیگری آداب و شرائطی که می بایست یک نماز گزار واقعی آنها را در درون نماز رعایت کند.

الف: در بخش اول از باب نمونه می توان به این امور اشاره کرد:1. تقوی و ترک گناه: یکی از امور مهمی که بیش از هر چیز رعایتش برای نمازگزار واقعی ضروری است، محافظت بر نفس، اعمال و رفتار خویش است، یعنی دوری گزیدن از هر آنچه را که خداوند متعال از انجام آن ناخشنود است و گناه و معصیت الهی بشمار می رود، چرا که حقیقت گناه و معصیت چیزی جز آلودگی و نجاست و تیرگی نفس و جان آدمی نیست و برای نمازگزاری که مدعی رسیدن به معراج و قرب پروردگار و هم آوا و هم سخن با ملائکه و حضرت حق تعالی است،

الف)  نماز  یکی از قوانین اسلام است  و خواندن ان پس از مسلمان شدن فرد است  و مشخصه وقتی که شخصی خدا رو قبول کرد و به این نتیجه رسید که حضرت محمد (صلی الله علیه و اله ) به عنوان اخرین پیامبر الهی است و قبول اسلام را برای خود  تکلیف الهی  دانست  در اون صورت  دیگه بحث از جزئیات معنی و مفهومی نخواهد داشت چون نمی شه انسان اسلام رو قبول کنه اما احکامشو قبول نداشته باشه .روش عقلا هم همین است مثلا چنانچه به دکتری اعتماد پیدا نمودند  دیگه وقتی او نسخه ای را تجویز نمود  از او دیگه مواد تشکیل دهنده دارو ها و علت ترکیب اونها رو نمی پرسند بلکه  به صرف اعتماد به دستور او عمل می نمایند . در مورد بحث هم  اگر شخصی به خدا و اسلام اعتقاد   پیدا نموده و اعتماد کرد صرف دستور  اسلام کفایت می کند  به ادامه مطلب بروید

سرور عالم، پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) در کلامی زیبا، نماز را به سر انسان تشبیه نموده و می فرماید: «مَوضعُ الصَلاةِ مِن الدینِ کَمَوضعِ الرأسِ مِنَ الجَسَد»1 ؛ جایگاه نماز در دین، همانند جایگاه سر در بدن است.

این تشبیه زیبا، در کلام نورانی حضرت بدین خاطر است که، در بدن آدمی هر عضوی از اعضاء بدن به نوبه ی خود، وظیفه ای مهمّ را عهده دار هستند، ولی در این میان نقش سر، از همه مهمّتر است، زیرا مغز که فرمانده ی بدن بوده و تصمیم گیری ها در آن انجام می گیرد، در سر انسان قرار گرفته است.

حضوری عاشقانه

آدمی در این کره ی خاکی همیشه آرزوهایی را در آسمان ذهن خود به زیباترین شکل نقاشی نموده و برای رسیدن به آنها، نهایت تلاش خود را انجام می دهد. طبیعی است که از میان انبوه آرزوهایش یکی از آنها، بیشتر خودنمایی کرده و چون ستاره ای چشمک زنان از او دلربایی می کند، مؤمنین خداجویی نیز، از این امر مستثنی نبوده، آنها در صفحه ی قلب خود آرزویی را حک نموده اند که از نظر اهمیّت، در حدی است که بیان و قلم از توصیف آن عاجز است.

معنای حضور قلب

حضور قلب در نماز به این معنا است که انسان در نماز، دل را با زبان همراه نماید، به گونه ای که با تمام وجود، خود را در محضر خداوند بی مثال ببیند و تمام توجّه و حواس خود را به سوی آن قدرت بی نظیر، متمرکز نماید، و به تعبیر عوامانه، شش دانگ حواسش نزد خداوند بی همتا باشد.

در نماز، باید تمام مملکت باطن را در اختیار حضرت حق قرار داده و با چشم دل به جمال یار بنگریم تا شربت حیاتبخش عشق را به ما چشانده و با آن عمق وجودمان را سیراب نماییم.

نمازی که در آن انسان، فقط زبانش ذکر خدا بگوید و دلش جای دیگر باشد، عین نفاق و دورویی است. ششمین اختر تابناک آسمان ولایت امام صادق(علیه السلام) در مورد چنین اشخاصی می فرماید: خداوند به چنین نمازگزارانی خطاب می کند: «اَتَخدَعُنی؟ و بِعّزَّتی وَ جَلالی، لاُ حرّمنّک حلاوةَ ذکری، لا حجبنّکَ عَن قُربی و المَسَرَّة بِمناجاتی.»2 آیا با من حیله گری و نیرنگ می کنی؟ سوگند به عزّت و جلال خودم، شیرینی یاد خود را از تو می گیرم و تو را از مقام قرب خویش و لذّت مناجاتم محروم می کنم.

امام خمینی در خطاب به فرزندشان ، مرحوم حاج احمد ، نوشته اند :

پسرم ! همت کن و از هوای نفسانیه – کد حد و حصر ندارد – بکاه و از خدای متعال (جل و علا) استمداد کن که بی مدد او ، کسی به جایی نرود . نماز ، این معراج عارفان و سفر عاشقان راه و وصول به این مقصد است .

اگر توفیق یابی و یابیم به تحقق یک رکعت آن و مشاهده انوار مکنون در آن و اسرار مرموز آن ،ولو ب قدرت طاقت خویش ، شمه ای از مقصد و مقصود اولیای خدا را استشمام نموده ایم و دورنمایی از صلاه معراج سید انبیا و عرفا (عیله و علی آله الصلاه و السلام) را مشاهده کرده ایم ، که خداوند منان ما و شما را به این نعمت بزرگ ، منت نهد

 راه ، بس دور است و بسیار خطر ناک و محتاج به زاد و راحله فراوان : و زاد امثال من ، یا هیچ است ،یا بسیار اندک مگر لطف دوست (جل و علا) شامل شود و دستگیری کند 

وچه زیبا و با اطمینان ، بعد از این همه تقید نماز و عبادت ، این بزرگ مرد عرصه بندگی وصیت نامه خود می فرموده اند :

(( با دلی آرام و قبلی مطئن و روحی شاد و ضمیری امیدوار به فضل از خدمت خواهران و برداران مرخص و بسوی جایگاه ابدی سفر می کنم )).

1) باعث خشنودي خدا و دوستي ملائكه است.
2) باعث مباهات خداوند بر فرشتگان است.
3) باعث درخشش براي اهل آسمان همانند ستارگان است.
4) باعث روشني دل است.
5) باعث استجابت سريع دعا است.
 به ادامه مطلب بروید

در روايتى آمده است : مردى به زنى نظر داشت ، زن شوى خويش را از اين ماجرا آگاه ساخت ، شوهرش گفت : به او بگو چهل بامداد در نماز جماعت حاضر شو...، آنگاه من تسليم تو خواهم بود.
آن مرد پذيرفت و چند روز پياپى به نماز آمد، و به زن پيغام داد كه من توبه كرده ام و ديگر از تو تقاضايى ندارم .
زن جريان را به شوى خويش باز گفت ، شوهر گفت : مى دانستم كه «نماز»، او را اصلاح مى كند؛ زيرا خداوند فرموده است :
(اِنَّ الصَّلوةَ تَنْهى عَنِ الفَحْشاءِ وَالمُنْكَرِ ). (28)
يعنى :«به راستى كه نماز، از فحشا و منكر، جلوگيرى مى كند».

تربیت الهی انسان، نیازمند مقدمات و زمینه‌هایی است تا والدین بتوانند در این امر موفق شده و فرهنگ نماز را در وجود فرزندانشان ماندگار کنند.

والدین باید همچون باغبانی دانا و دلسوز، بستر رشد گل‌های باغ خود را بشناسند و با بهره‌گیری از زمینه‌های مناسب، شاهد شکفتن گل‌های باغشان باشند تا عطر دل‌انگیز عشق و بندگی را در قلوب آنان به یادگار بگذارند.

زمینه‌سازی و فراهم کردن شرایط و بهره‌گیری از زمینه‌های مختلف مادی و معنوی، لازم است بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی و قبل از سن بلوغ شرعی تحقق یابد تا والدین بتوانند در این سن، فرزندانشان را با نماز و نحوه ارتباط با خدا آشنا سازند، وگرنه در سن بلوغ و بعد از آن، دچار مشکل خواهند شد.

زمینه‌های تربیتی نماز را به زمینه‌های بیرونی مانند محیط خانوادگی و رفتار و برخورد اطرافیان با کودک و نوجوان، و زمینه‌های درونی که مربوط به خود کودک و نوجوان است، می‌توان تقسیم کرد.

به ادامه مطلب بروید

پیوند محکمی بین اسلام و خطابه وجود دارد و آن این که در یک مورد، خطابه و سخنرانی جزء متن دین قرار گرفته و یکی از فرائض است نظیر نماز، روزه،حج،زکات،خمس و امثال اینها و آن در نماز جمعه است. اسلام یک نماز هفتگی دارد که نام آن، نماز جمعه است. در خود قرآن کریم از این نماز بخصوص یاد شده است و آن در سوره جمعه است: «یا ایها الذین آمنوا اذا نودی للصلاة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله و ذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون»؛ ای کسانی که ایمان آورده اید چون در روز جمعه برای نماز ندا داده شود پس به سوی ذکر خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید که این برای شما بهتر است، اگر بدانید. (سوره جمعه، آیه 9) به اتفاق تمام مفسرین شیعه و سنی مقصود از این نماز، نماز جمعه است. 
به ادامه مطلب بروید

يكی از گناهان، استخفاف نماز يعنی سبك شمردن نماز است. نماز نخواندن يك گناه بزرگ است و نماز خواندن اما نماز را خفيف شمردن، استخفاف كردن، بی اهميت تلقی كردن گناه ديگری است. پس از وفات امام صادق علیه السلام، ابوبصير آمد به ام حميده تسليتی عرض كند. ام‏ حميده گريست. 
ابوبصير هم كه كور بود گريست. بعد ام حميده به ابوبصير گفت: ابوبصير! نبودی و لحظه آخر امام را نديدی، جريان عجيبی رخ داد. 
امام در يك حالی فرو رفت كه تقريبا حال غشوه‏ای بود. بعد چشمهايش را باز كرد و فرمود: تمام خويشان نزديك مرا بگوئيد بيايند بالای سر من حاضر شوند. ما امر امام را اطاعت و همه را دعوت كرديم. وقتی همه جمع شدند، امام در همان حالات كه لحظات آخر عمرش را طی می‏كرد يك مرتبه  چشمش‏ را باز كرد، رو كرد به جمعيت و همين يك جمله را گفت: «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلوة» هرگز شفاعت ما به مردمی كه نماز را سبك‏ بشمارند، نخواهد رسيد. اين را گفت و جان بجان آفرين تسليم كرد. 

اذان، اين سروش غيبى و اين نداى آسمانى، يك اعلان عمومى و معنوى جهت آمادگى براى نماز و انجام فريضه بزرگ الهى است.

اذان ارزش و جايگاه والايى در شريعت محمدى(ص) دارد.
اذان دعوت به سوى عبادت و بندگى خدا است و مؤذن با آهنگ رسا و روح بخش، امت اسلام را به نماز و مناجات فرا می‏خواند.

 امام رضا(ع) در باره فلسفه و حكمت اذان مى‏فرمايد:

1 - آن‏كس را كه فراموش كار است، ياد آور باشد و آن‏كس را كه غافل است متنبه سازد.
2 - فهماندن وقت نماز، براى كسيكه اشتغال دارد.(مشغول به كار است)
3 - دعوت مردم به پرستش خالق و ترغيب در آن است.
4 - اذان‏ گو، اقرار به توحيد دارد و ايمان را آشكار مى‏سازد و اسلام را اعلان میكند و آن‏كس را كه فراموش كرده يادآورى مى‏نمايد.(من‏لايحضره‏الفقيه،ج 1،ص 299)

بر هيچ اهل علمي پوشيده نيست كه در شكل گيري شخصيت هر فرد، مقطع جواني از جايگاه خاص و اهميت ويژه‎اي برخوردار است.

  شايد بتوان گفت كه ثبات شخصيت هر انساني در اين سنين آغاز و به هر نحوي كه شكل گيرد غالباً به همان صورت قوام يافته و تثبيت مي‎گردد و به همين دليل در روايات بر اهميت و برتري اين مقطع سني تأكيدات زيادي رفته و نيز روانشناسان اين دوره را حيات مجدد انسان ناميده‎اند.

  صاحب شريعت اسلام، حضرت خير الانام كه از سرچشمة وحي الهام مي‎گرفت در تكريم و احترام به جوانان فرمودند:

  فضل الشابّ العابد الذي يَعبُدُ في صباه علي الشيخ الذي يَعبُد بَعْدَ ما كَبُرَتْ سِنُّهُ كفضلِ المرسلين علي ساير النّاس.

  «فضيلت و برتري جوان عابد كه از آغاز جواني خدا را عبادت كند بر پيري كه وقت پيري مشغول عبادت گردد چون فضيلت پيغمبران است بر ساير مردم».[1]

  و در جاي ديگر با اشاره به ارزش جواني مي‎فرمايد: اغتنم شبابك قبل هرمك.

  «جواني‎تان را قبل از فرارسيدن پيري غنيمت و قدر بدانيد».[2]

  بقیه در ادامه مطلب

اصل اول، خيرخواهي است و مهم است نيت ما براي هدايت مخاطب به سوي نماز از روي خيرخواهي باشد نه قصد تخريب و ضايع كردن. وقتي نيت ما خير باشد قطعا ً گفتار ما نيز گوياي نيت قلبي ما خواهد بود.

  اصل دوم، احترام به مخاطب و حفظ كرامت و شخصيت و انسانيت مخاطب است. ممكن است به كسي كه مي‌خواهيم تذكر بدهيم و او را به كار نيك و پسنديده‌اي مثل اقامه نماز و مسجد دعوت كنيم يا از كار زشت و ناپسندي باز داريم، چه بسا در بسياري موارد ديگر او از ما بيشتر بداند و بفهمد و فقط در اين مورد مرتكب خطا شده است.

 اصل سوم، شناخت و آگاهي است، بدين معنا كه خود ما به عنوان دلسوز و ناصح امين، نسبت به موردي كه مي‌خواهيم به مخاطب تذكر دهيم، بايد از لحاظ شرعي و قانوني و عرفي اطلاعات كافي داشته باشيم.

  اصل چهارم، كنجكاوي بي‌مورد و افراطي در مورد مخاطب است كه ممنوع است، زيرا سد بزرگي براي برقراري ارتباط با او مي‌شود.

 اصل پنجم، صبر است كه كليد كاميابي است. در مقابل ناملايمات و سختي‌هاي ‌احتمالي تبليغ احكام دين، بايد صبور بوده و استوار باقي بمانيم و عجله و شتابزده و احساساتي اقدام نكنيم.

 اصل ششم، عدم اصرار به مخاطب، زيرا وظيفه ما در مقابل افرادي بي‌نماز و سهل‌انگار در نماز، فقط تذكر دادن دوستانه است. تذكر بدهيم و عبور كنيم و اصلا ً با مخاطب دهن به دهن نشويم، حال اگر در مقابل يك منكر چندين نفر به مخاطب تذكر دهند، فرد ناخود‌آگاه خود را ملزم به رعايت معروف و ترك منكر مي‌بيند.

 اصل هفتم كه آخرين اصل از جذب مخاطب به نماز است، برخورد ساده اما هنرمندانه است به گونه‌اي كه در جذب مخاطب به نماز و امر به‌معروف و نهي از‌منكر بايد مانند هر اثر هنري، تلاش كرد تا محتوايي خوب در شكلي اثر‌گذار به مخاطب ارائه شود و نبايد براي يك موضوع هميشه از يك روش ثابت استفاده كرد، بلكه لازم است گاهي با نگاهي به مخاطب و شرايط حاكم بر زمان، ارتباط، روش مناسب و شايسته‌اي را انتخاب كنيم.

 و اما گام های اساسي جذب مخاطب در ادامه مطلب